ભારતમાં હવે 5 વર્ષથી ઓછા બાળકો માટે પણ આધાર કાર્ડ બનાવવું જરૂરી બની ગયું છે. આ કાર્ડને Baal Aadhaar કહેવામાં આવે છે. નાનાં બાળકો માટે આ આધાર કાર્ડ ખાસ છે કારણ કે તેમાં બાયોમેટ્રિક વિગતો લેવામાં આવતી નથી. ફક્ત ફોટો અને જન્મ સંબંધિત દસ્તાવેજ લેવાય છે. જ્યારે બાળક 5 વર્ષનો થાય ત્યારે Fingerprint અને Iris Scan જેવી બાયોમેટ્રિક વિગતો અપડેટ કરવી ફરજીયાત છે.
બાલ આધાર કાર્ડ શું છે
Baal Aadhaar UIDAI દ્વારા બહાર પાડવામાં આવે છે અને તે ખાસ 5 વર્ષથી ઓછા બાળકો માટે હોય છે. તેમાં બાળકનું નામ, જન્મ તારીખ, ફોટો અને માતા અથવા પિતાનું આધાર કાર્ડ લિંક કરવામાં આવે છે. આ કાર્ડનો કલર સામાન્ય આધાર કાર્ડ કરતા જુદો હોય છે અને તેને બ્લુ આધાર કાર્ડ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. બાળક 5 વર્ષ અને ત્યારબાદ 15 વર્ષની ઉંમરે બાયોમેટ્રિક અપડેટ ફરજીયાત હોય છે.
બાલ આધાર કાર્ડ માટે જરૂરી દસ્તાવેજો
બાલ આધાર માટે અરજી કરતી વખતે માતા-પિતાને કેટલાક જરૂરી દસ્તાવેજો રજૂ કરવા પડે છે. બાળકનું જન્મ પ્રમાણપત્ર સૌથી અગત્યનું દસ્તાવેજ છે, જે બાળકની ઉંમર અને ઓળખ સાબિત કરે છે. માતા અથવા પિતાનું આધાર કાર્ડ પણ ફરજીયાત છે કારણ કે તે બાળકના આધાર સાથે લિંક કરવામાં આવે છે. જો જરૂરી હોય તો સરનામાનો પુરાવો પણ રજૂ કરવો પડે છે. બાળકનો ફોટો આધાર સેન્ટર પર જ લેવામાં આવશે.
બાલ આધાર કાર્ડ માટે અરજી કરવાની પ્રક્રિયા
બાલ આધાર કાર્ડ માટે અરજી કરવા માટે માતા-પિતાએ સૌથી નજીકના આધાર એનરોલમેન્ટ સેન્ટર પર જવું પડે છે. ત્યાં અરજી ફોર્મ ભરવાનું રહેશે જેમાં બાળકનું નામ, જન્મ તારીખ, સરનામું અને માતા અથવા પિતાનું આધાર નંબર દાખલ કરવું પડે છે. ત્યારબાદ જરૂરી દસ્તાવેજો સબમિટ કરવા પડે છે. સેન્ટર પર બાળકનો ફોટો લેવામાં આવશે અને અરજી પૂર્ણ થયા પછી એક રસીદ આપવામાં આવશે જેમાં SRN નંબર હશે. આ નંબરથી સ્ટેટસ ચકાસી શકાય છે. જ્યારે બાળક 5 વર્ષનો થાય ત્યારે બાયોમેટ્રિક અપડેટ માટે ફરી સેન્ટર પર જવું ફરજીયાત બને છે.
Baal Aadhaar અને Normal Aadhaar વચ્ચેનો ફરક
| મુદ્દો | Baal Aadhaar Card (0-5 વર્ષ) | Normal Aadhaar Card (5+ વર્ષ) |
|---|---|---|
| બાયોમેટ્રિક | લેવામાં આવતું નથી (ફક્ત ફોટો) | Fingerprint + Iris + Photo ફરજીયાત |
| દસ્તાવેજો | જન્મ પ્રમાણપત્ર + પિતાનું/માતાનું આધાર | ઓળખનો પુરાવો + સરનામાનો પુરાવો |
| અપડેટ જરૂરી | 5 વર્ષ અને 15 વર્ષ પર બાયોમેટ્રિક અપડેટ | સમયાંતરે અપડેટ કરી શકાય |
| કલર કોડ | નિલો (Blue) આધાર કાર્ડ | સફેદ/પેઢા રંગમાં આધાર કાર્ડ |
| ફી | સંપૂર્ણપણે મફત | અપડેટ માટે નાની ફી લાગુ પડે છે |
બાયોમેટ્રિક અપડેટ ફરજીયાત કેમ છે
બાળકના જન્મ સમયે બાયોમેટ્રિક લેવાતા નથી કારણ કે તે ઝડપથી બદલાય છે. પરંતુ 5 વર્ષની ઉંમરે Fingerprint અને Iris Scan પૂરતી રીતે વિકસિત થાય છે. તેથી UIDAI દ્વારા 5 વર્ષની ઉંમરે પહેલીવાર અને 15 વર્ષની ઉંમરે બીજીવાર બાયોમેટ્રિક અપડેટ ફરજીયાત કરવામાં આવે છે. જો સમયસર અપડેટ ન કરવામાં આવે તો આધાર અપ્રમાણિત થઈ શકે છે.
બાલ આધાર કાર્ડના ઉપયોગ
બાલ આધાર કાર્ડનો ઉપયોગ અનેક સ્થળોએ થઈ શકે છે. સ્કૂલ એડમિશન માટે તે ઓળખ દસ્તાવેજ તરીકે માન્ય છે. સરકારની વિવિધ યોજનાઓનો લાભ લેવા માટે બાલ આધાર જરૂરી છે. Direct Benefit Transfer (DBT) દ્વારા મળતા લાભો મેળવવા માટે પણ આધાર કાર્ડ ફરજીયાત ગણાય છે.
Conclusion: Baal Aadhaar 2025 બાળકો માટેનું મહત્વપૂર્ણ ઓળખ દસ્તાવેજ છે. ફક્ત ફોટો અને જન્મ પ્રમાણપત્રના આધાર પર આ કાર્ડ બને છે અને 5 વર્ષ પછી બાયોમેટ્રિક અપડેટ કરવું ફરજીયાત છે. માતા-પિતાએ સમયસર અરજી કરી અને દસ્તાવેજો તૈયાર રાખીને પોતાના બાળક માટે બાલ આધાર કાર્ડ જરૂર બનાવવું જોઈએ. આ કાર્ડ બાળકના ભવિષ્ય માટે જરૂરી સાબિત થાય છે કારણ કે તે સ્કૂલ એડમિશનથી લઈને સરકારની યોજનાઓ સુધી દરેક જગ્યાએ ઉપયોગી છે.
Disclaimer: આ લેખ UIDAI અને જાહેર સ્ત્રોતો પરથી તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે. નિયમો અને પ્રક્રિયાઓ સમયાંતરે બદલાઈ શકે છે. ચોક્કસ માહિતી માટે UIDAI ની સત્તાવાર વેબસાઇટ તપાસવી જરૂરી છે.
